موضوع محرمانه سفر ولایتی به روسیه چه بود؟

به گزارش اطلاعات روز#روزگاری تزارها بر این سرزمین حکمرانی می کردند و پس از آن کمونیستها شیوه آنها را فراموش نکردند و باز اسم تزار را یدک کشیدند. اما حالا پوتین را هم تزار می خوانند. او کاریزما و ابهت یک تزار را حفظ کرده و به مانند یک پادشاه حکمرانی می کند. اما پوتین و روسها به مانند هر آنچه در طول تاریخ بوده، همچنان خاصیت خود را برای ایرانی ها حفظ کرده اند؛ غیر قابل اعتماد بودن. با اینکه سفر شخصی چون ولایتی به مسکو پیامهای زیادی در بر داشت اما برخی حواشی و مواضع نشان داد باید به مانند همیشه در سیاست خارجی و در تعامل با روسها محتاط بود و استراتژی دقیقی را پیش برد. [در اینجا بخوانید]

 

حضور مشاور رهبر انقلاب در مسکو حواشی و بازتهابهای بسیاری داشت. از نحوه نشستن پوتین روبروی ولایتی تا گفت و گوها و توافقات گفته شده و نشده. آیا مفاد گفت و گوی ولایتی با روسها محرمانه بود و آنچه گفته شد همه آن نبود؟

نوع نشستن پوتین روبروی ولایتی پیام مثبتی داشت.  آقای پوتین دکتر ولایتی را روبه‌روی خود قرار دادند و این گفتگو را به‌عنوان یک مذاکره جدی تلقی و از حالت تشریفاتی خارج کردند. نوع چیدمان نشستن نشان‌دهنده فضایی است که در روابط وجود دارد. روبه‌روی هم نشستن مخصوص ملاقات دو همتا در مذاکرات است و این نحوه قرارگیری گویای این مطلب است که آقای پوتین جایگاه دکتر ولایتی را در مرتبه خود قرار داده و برای این دیدار اهمیت قائل شده است؛ لذا این سفر در این مقطع پیامی روشن برای کشور‌های منطقه‌ای، فرامنطقه‌ای، دوستان و دشمنان جمهوری اسلامی ایران دارد. [در اینجا بخوانید]

 

نفت در برابرِ کالا، از تایید ولایتی تا سکوتِ مسکو

 

یکی از حواشی این سفر اما ادعایی بود که ولایتی پس از دیدار با پوتین مطرح کرد و با اما و اگرهای فراوانی همراه شد، علی اکبر ولایتی پس از دیدار با رئییس جمهور روسیه گفت که در حوزه نفت نیز یکی از شرکت‌های مهم نفتی روسیه با وزارت نفت ایران قراردادی را به مبلغ ۴ میلیارد دلار منعقد کرده که به زودی عملیاتی می‌شود. همچنین دو شرکت نفتی مهم روسیه یعنی روس‌نفت و گازپروم نفت نیز صحبت‌هایی آغاز شده و قراردادهایی تا ۱۰ میلیارد دلار می‌توانند انجام دهند.

 

 

او ادامه داد: آماری که پوتین در این جلسه بیان کرد حاکی از این بود که وی تاکید داشت روابط نفتی ایران و روسیه تا سقف ۵۰ میلیارد دلار ادامه پیدا کند؛ یعنی روسیه آمادگی دارد در حوزه‌های نفتی و گازی ایران تا سقف ۵۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری کند و این رقم بالایی است و این می‌تواند جایگزین شرکت‌های غربی شوند که ایران را ترک کرده‌اند. [در اینجا بخوانید]

 

این ادعای ولایتی اما با واکنش سخنگوی کاخ کرملین همراه بود و دیمتری پسکوف در واکنش به این سخنان تاکید کرد که نمی‌تواند این موضوع را تایید کند و به جزئیات بیشتری در این رابطه اشاره کند. 

 

کمی پس از آن اما وزیر انرژی روسیه اعلام کرد که کشورش قرارداد دریافت نفت در برابر کالا با ایران را بررسی می‌کند و مسکو سرگرم کار با تهران برای تمدید مدت توافق عرضه نفت ایران به روسیه تحت برنامه نفت در برابر کالا به مدت پنج سال دیگر است. نخستین عرضه انجام شده و عرضه بعدی نیز برنامه ریزی شده است. پیش از این گزارش شده بود که عرضه نفت ایران تحت برنامه نفت در برابر کالا به پنج میلیون تن در سال بالغ می‌شود. نخستین تحویل در نوامبر سال ۲۰۱۷ انجام گرفت و به یک میلیون تن بالغ شد.

 

ایران و روسیه در ماه مه سال ۲۰۱۷ برای آغاز عرضه نفت تحت برنامه نفت در برابر کالا که در سال ۲۰۱۴ و در دوران تحریم‌های ضد ایرانی غرب مطرح شده بود به توافق رسیدند. توافق شده بود حجم این قرارداد ۱۰۰ هزار بشکه در روز باشد.

 

سفر ولایتی در حالی انجام شد که قرار ملاقات نتانیاهو با پوتین نیز در همین زمان نهایی شده بود. این موضوع اهمیت این سفر را افزایش داد و حساسیتهایی را به همراه داشت. اینکه آیا روسها، با ایران چه خواهند کرد و متحد خود در سوریه را خواهد فروخت؟ در این باره "الکساندر ماریاسوف" سفیر سابق روسیه در تهران نیز در گفت‌وگو با این روزنامه گفته است: «روسیه متحدان خود را نمی فروشد. مسکو و تهران منافع مشترک زیادی دارند و ما با یکدیگر همسایه هستیم». [در اینجا بخوانید]

 

اما اینکه این سفر در این حالت و به شکل اورژانسی با داشتن پیام مشخص انجام شد، به نظر می رسد پیامهای محرمانه ای هم وجود دارد که روسها سعی می کنند به ایران برسانند. به نظر می رسد این پیام محرمانه در رابطه با موضوع برجام و تلاش روسها برای نشستن بر جای اروپایی ها برای سرمایه گذاری روی صنعت نفت و گاز ایران باشد. 

روسها تمایل دارند این نشانه را به ایران برسانند که اگر قرار است در سوریه همکاریها ادامه داشته باشد و اگر قرار است روسیه، طرف ایران را در مقابله با اسرائیل بگیرد، حالا که امریکا از برجام خارج شده وشرکتهای اروپایی در حال خروج از ایران هستند، چرا ما طرفی از این وضعیت نبندیم و منافع خود را کسب نکنیم.

جواب ایران می تواند تعیین کننده باشد و وضعیت برجام، منطقه و تعاملات آینده را مشخص کند.